Mentorlik - maktabgacha ta'lim tashkilotlari pedagoglarining kasbiy salohiyati va rivojlanishidagi qadam

news-detail

Pedagoglarning kasbiy rivojlanishi.
 Odatda pedagoglarning kasbiy rivojlanishi va ularning salohiyatini oshirish deganda ularni kasbiy faoliyatdan uzilmagan holda oʻqib-o’rganish nazarda tutiladi va bunday tadbirlar koʻpincha qisqa muddatli trening kurslari yoki seminar mashgʻulotlari shaklida oʻtkaziladi. Pedagoglarning kasbiy rivojlanish va ularning salohiyatini oshirishga qaratilgan bunday tadbirlardan koʻzlangan maqsad – bu kasbiy faoliyatiga oid muayyan yangi maʼlumotlarni taqdim etish va pedagoglar tomonidan taʼlim-tarbiya berish metodikalari bilan tanishtirishdan iborat.

IMG_9343.jpg 

 Hozirgi kunda pedagoglarning kasbiy rivojlanishi uchun uzluksiz, uzoq muddatli takomillashish jarayoni bo‘lishi hamda ular to‘liq kasbiy faoliyati davomida shug‘ullana olishi ilgʻor, xilma-xil va o‘zaro bog‘liq oʻquv amaliyotlarini uzluksiz oʻrganishi lozim. Shuningdek, pedagoglarning kasbiy rivojlanishi ularning ta’lim-tarbiya berish kontekstiga muvofiq kelishi kerak.

Pedagog qachon oʻzgaradi? Koʻplab olimlarning qayd etishicha, pedagoglarning xulqi va amaliyotidagi oʻzgarishlar asosan quyidagi sharoitlarda yuz beradi:

  • Rekleksiya, ya’ni oʻzlari va faoliyatlarini kuzatish va tahlil qilish orqali, qachon va qanday qilib takomillashishni oʻrganishsa; 
  • Kasbiy salohiyatini oshirishga doir biror kursdan so’ng oʻqitish bilan bogʻliq yangi gʻoyalarni tadqiq etish va sinab koʻrishni istashsa; 
  • Har xil kasbiy malakani oshirish tadbirlarida (treninglar, seminarlar, anjumanlar, kurslar, kasbdoshlar bilan suhbatlar va h.k.z.) olingan yangi gʻoyalarni moslashtirishsa; 
  • Oʻz kasbdoshlari oʻtkazayotgan darslarni muntazam kuzatib borib, bildirilgan fikrlarni tahlil qilishsa; 
  • Agar ular oʻz faoliyatlari davomidagi oʻqitishga oid eng yaxshi va eng yomon tajribalar, oʻz muammolarini (oʻqitish yoki kontekstga aloqador) har xil bilim almashish vositalari (taqdimot, muhokama, darslarni yozib olish va ulashish, kuzatishlar, doʻstlarning tanqidiy izohlari va boshqalar) oʻrtoqlashsa.
  • Kasbiy rivojlanish boʻyicha yangi maqsadlarni oʻzlari (pedagog avtonomiyasi) belgilashsa.

Gaskining yozishicha, “pedagoglarning qarashlari va maslaklaridagi oʻzgarishlar asosan ular oʻquvchilarning oʻzlashtirish koʻrsatkichlari yaxshilanishini isbotlovchi dalillar bilan tanishganda yuz beradi. Boshqa soʻz bilan aytganda, ushbu olim oʻqituvchilar yangi ʻtexnologiyalar” (usullar, oʻqitishga yondashuvlar, materiallar va boshqalar) qoʻllangandan keyin oʻquvchilarning oʻzlashtirishi yaxshi tomonga siljigandagina oʻzgarishini taʼkidlamoqchi. Bunda  kuzatuvsiz pedagoglar kasbiy rivojlanishning ijobiy jihatlarini payqamaydilar.

IMG_4597.jpg 

Turli xil taʼrif va tushuntirishlarga asosan, quyidagilar samarali mentorlikning asosiy xususiyatlari hisoblanadi:

Nisbatan kam tajribali va uzoq yillik tajribaga ega pedagoglar oʻrtasida muntazam muloqot boʻlishi kerak.

Mentorlar yuzma-yuz va shaxsiy hamda kasbiy jihatdan muvofiq boʻlgan yordamni (hissiy, professional, oʻquv, psixologik) koʻrsata bilishlari kerak.

Mentorlar oʻz shogirdlari bilan tez-tez uchrashish, norasmiy muhokamalarga vaqt ajratishlari kerak.

Mentorlar oʻqituvchilarni joriy pedagogik amaliyotlar va gʻoyalarni tahlil qilishga undashi hamda zarurat tugʻilganda oʻquv kontekstiga mos boʻlgan muqobil pedagogik amaliyotlarni ishlab chiqishda koʻmaklashishlari kerak.

Mentorlar oʻz shogirdlarining ishlarini, masalan oʻquv rejalar yoki dars mashgʻulotlarini tekshirish uchun faol hamkorlik qilishlari lozim. Shundagina mazkur ishlarning yutuq va kamchiliklari aniqlanib, ularni tuzatish va yaxshilash yoʻllari ayon boʻladi.

Mentorlar zarur paytda namuna boʻlib, oʻqituvchilarni oʻzlarining taʼlim metodlarini kuzatishga va shu orqali malakalarini oshirishga chaqirishlari kerak – aynan mana shu pedagogik rivojlanishga turtki beradi.

Shogirdlar oʻz kasbiy malakasini oshirishga tayyor va professional rivojlanishi uchun masʼuliyatni his qilishi, tinglashi va oʻrganishi, kuzatishi, savol berishi, tavsiyalar yoki maslahatlarni qabul qilishi, tezkor toʻgʻri choralarni koʻrishi va tahlil qilishi zarur.

Mentorlik tizimi samara keltirishi va oʻqituvchilarning malakaviy hamjamiyatini tuzish uchun mentorlarga uzluksiz dastak va barcha zarur sharoitlar yaratilishi lozim.

Mentorlikni “oʻqitish amaliyoti birgalikda oʻrganuvchi uzluksiz jarayon” sifatida mazkur xususiyatlar va mentorlik bilimini uzatish shakllariga asosan oʻrganish amaliyot hamjamiyati doirasida yuz beradigan faol jarayon deb qabul qilinadi.

“Mehribonlik korpusi” ham maxsus mentorlik dasturini ishlab chiqishni koʻzlagan boʻlib, unda asosiy urgʻu amaliyot hamjamiyatida mentorlar va shogirdlar oʻrtasida faol muloqot orqali bilimlarni hosil qilishga beriladi. Mazkur dasturda ijtimoiy muloqot va hamkorlik asosiy vosita boʻlib, unda mentorlarning asosiy vazifasi yangi bilimlarni uzatishga xizmat qilish va shogirdlarni oʻqitish amaliyotlari va maslaklarini tahlil qilish, uzluksiz konstruktiv fikr-mulohaza taqdim etish va kontekstual jihatdan muvofiq metodologiyalarni ishlab chiqishda hamkorlikdagi kasbiy rivojlanish uchun imkoniyatlarni targʻib etishdan iborat boʻladi.

 

Elyanora Menglieva

Oʻzbekistondagi Mehribonlik Korpusi

Maktabgacha ta'lim agentligi
Mavzuga doir
Maktabgacha ta'lim agentligi
“Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim-tarbiya sifatini oshirishdagi istiqboldagi rejalar, muammolar va yechimlar” mavzusida maktabgacha ta’lim sohasi xodimlari uchun viloyat Forumi o‘tkazildi.

2024-yilning 6-aprel kuni Andijon viloyati maktabgacha va maktab ta’limi boshqarmasining tashabbusi bilan “Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim-tarbiya sifatini oshirishdagi istiqboldagi rejalar, muammolar va yechimlar” mavzusida maktabgacha ta’lim sohasi xodimlari uchun viloyat Forumi o‘tkazildi.   Forumda Andijon viloyati Adliya boshqarmasi, Davlat xizmatlari markazi mutaxassislari hamda Maktabgacha ta’lim agentligining ishchi guruh ishtirok etdilar.     “Maktabgacha ta’lim tashkilotlarida ta’lim-tarbiya sifatini oshirishdagi istiqboldagi rejalar, muammolar va yechimlar” mavzusida o‘tkazilgan Forumda jami 200 nafar, shundan viloyat maktabgacha va maktab ta’limi boshqarmasi rahbarlari, mutaxassislari, Andijon shahardagi barcha davlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari direktorlari, har bir tumandan 5 nafardan davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti direktorlari, davlat-xususiy sheriklik asosidagi va oilaviy nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari direktorlari qatnashdilar.   O‘tkazilgan Forum jarayonida Maktabgacha ta’lim agentligi ishchi guruhi tomonidan maktabgacha ta’lim tashkilotlariga bolalarni qabul qilish, ularga zarur sharoitlar yaratish va ta’lim-tarbiya jarayonini tashkil etish, davlat-xususiy sherik asosidani nodavlat maktabgacha ta’lim tashkilotlari faoliyatini yo‘lga qo‘yish, pedagog kadrlar sifatini yaxshilash, ularning malakasini oshirish, maktabgacha ta’limni raqamlashtirish yuzasidan maktabgacha ta’lim sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar, jarayondagi mavjud muammolar, kamchiliklar muammolarni keltirib chiquvchi sabablari, ularning yechimlari to‘g‘risida batafsil ma’lumotlar va metodik ko‘rsatmalar berildi. Andijon viloyati Adliya boshqarmasi, Davlat xizmatlari markazi mutaxassislari tomonidan maktabgacha ta’lim tashkilotlarida normativ-huquqiy hujjatlar bilan ishlash yuzasidan batafsiz tushunchalar berib o‘tildi. Forum ishtirokchilari tomonidan mavzu yuzasidan Maktabgacha ta’lim Agentligi, Adliya boshqarmasi, Davlat xizmatlari markazi vakillariga savollar berildi. Berilgan savollarga mutaxassislar tomonidan beliglangan tartibda asoslangan javoblar qaytarildi. Shuningdek, Forum qatnashchilari tomonidan kelgusida maktabgacha ta’lim sohasini yanada rivojlantirish yuzasidan tegishli takliflar berilib, Forum yuqori darajada, ko‘tarinki kayfiyatda o‘tkazildi.                         

Maktabgacha ta'lim agentligi
Rasmiy munosabat

Yunusobod tumani maktabgacha va maktab ta’limi bo‘limi tasarrufidagi 414-sonli maktabgacha ta’lim tashkilotida sodir bo‘lgan holat yuzasidan RASMIY MUNOSABAT Joriy yilning 27- mart kuni 414-sonli davlat maktabgacha ta’lim tashkiloti 4-guruh tarbiyalanuvchisi X. S. ning onasi X. N.  guruh tarbiyachisi tomonidan farzandiga qo‘pollik qilganligi to‘g‘risida murojaat qilgan. Fuqaro murojaatida tarbiyachi I. S. kunduzgi mashg‘ulot vaqtida farzandi yig‘lab baqirganligi uchun bolaga qo‘l ko‘targan, natijada farzandining qo‘lida ko‘kargan barmoq izlari paydo bo‘lganini aytgan va tashkilot rahbaridan 27-martdagi guruhdagi kamera yozuvlarini ochib berishini talab qilgan. Kamera yozuvlaridagi video tasvirlarda bolasini tarbiyachi tomonidan qo‘pollik qilganligini ko‘rib, norozi bo‘lib tegishli tashkilotlarga murojaat qilishini va DMTT ma’muriyatidan tarbiyachiga nisbatan tegishli chora ko‘rilishini talab qilgan. Shu vaqtning o‘zida tarbiyachi I. S. ota-onalarning oldiga chaqirilib undan izoh talab qilingan. Tarbiyachi bolaga nisbatan o‘ta qo‘pol pedagogga xos bo‘lmagan munosabatda bo‘lganini tan olgan va ota-onadan kechirim so‘ragan. DMTT direktori G.X.S. ota-onalardan kechirim so‘rab, ma’muriyat tomonidan nazorat susayganligini, shu kunga qadar bunday holat hech qachon kuzatilmaganligini ta’kidlab o‘tgan. 2024-yilning 29-mart kuni mazkur noxush holat barcha xodimlar ishtirokida muhokama qilindi va pedagoglar bola hayoti, sog‘lig‘ini muhofaza qilish yuzasidan yana bir bor tanishtirildi. Qaror yig‘ilishiga asosan tarbiyachi S.I. ga nisbatan intizomiy chora ko‘rildi va 2024-yil 1-apreldan 414-DMTT ning 28-14-206-sonli buyrug‘i bilan tarbiyachi bilan tuzilgan mehnat shartnomasi bekor qilingan.          Ushbu holat tuman prokuraturasi tomonidan o‘rganilmoqda.    Hurmatli tarbiyachi pedagoglar Maktabgacha ta'lim agentligi sizlarni ogohlantiradi!    ‼️Bolajonlarimizga berilayotgan ta'lim tarbiya jarayonlarida sizlarning o'rningiz beqiyosdir, ammo yuqorida keltirilgan kabi holatlar kuzatilishi endi dunyoni taniyotgan bolajonlarning murg'ak dunyosiga salbiy ta'sir ko'rsatadi. Bunday holatlar bolalarda turli xil asoratlar berishi, uni qo'rqoq qilib qo'yishi yoki psixikasiga, nutqiy jarayonlariga o'z ta'sirini ko'rsatishi mumkin. Shularni inobatga olgan holda  zimmangizdagi mas'uliyatli vazifani sitqidildan ado etishingizni so'raymiz. Bola huquqlari qonun himoyasida. Bolaning hayoti va sog‘lig‘ini muhofaza qilish,  bolaning kamsitilishiga yo‘l qo‘ymaslik,bolaning sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish O‘zbekiston Respublikasi "BOLA HUQUQLARINING KAFOLATLARI TO‘G‘RISIDA" gi Qonuni bilan kafolatlangan.  O‘zbekiston Respublikasining Qonuni, 07.01.2008 yildagi O‘RQ-139-son (https://lex.uz/docs/-1297315?ONDATE2=18.05.2022&action=compare)     

Maktabgacha ta'lim agentligi
Jahon banki tanlovga taklif e'lon qiladi

Tanlovga taklif (Xarid ikki konvertli tartib-qoida boʻyicha amalga oshiriladi)   Mamlakat:                 Oʻzbekiston Respublikasi Loyiha:                      Bolalarni erta yoshdan rivojlantirishni takomillashtirish Kontrakt:                  Davlat maktabgacha taʼlim tashkilotlari uchun bolalar stol va stullarini hamda tegishli xizmatlarni xarid qilish Kredit raqami:          6418-UZ RFB raqami:             RFBG/2/02/20/3   1.      Oʻzbekiston Respublikasi tomonidan Jahon bankining “Bolalarni erta yoshdan rivojlantirishni takomillashtirish” loyihasi mablagʻlari hisobidan Davlat maktabgacha taʼlim tashkilotlari uchun bolalar stol va stullarini hamda tegishli xizmatlarni xarid qilish boʻyicha kontraktlar toʻlovlarini amalga oshirish rejalashtirgan. Mazkur kontrakt boʻyicha toʻlovlar Qarz oluvchi tomonidan, Jahon bankining investitsiya loyihalarini moliyalash uchun toʻlovlar boʻyicha yoʻriqnomasida belgilangandek, bevosita toʻlov yoʻli bilan amalga oshiriladi, kontraktga asosan akkreditiv boʻyicha amalga oshiriladigan toʻlovlar bundan mustasno. 2.      Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi huzuridagi Maktabgacha taʼlim agentligi huquqiy vakolatga ega Xarid ishtirokchilarini yopilgan va muhrlangan oʻz tanlov takliflarini taqdim etishga taklif etadi: 1 lot Davlat maktabgacha ta'lim muassasalari va tegishli xizmatlar uchun 9 216 ta bolalar stoli va 69 120 ta stul sotib olish 1-region (Qoraqalpog'iston Respublikasi, Buxoro, Navoiy va Xorazm viloyatlari) 2 lot Davlat maktabgacha ta'lim muassasalari va tegishli xizmatlar uchun 6 816 ta bolalar stoli va 51 120 ta stul sotib olish 2-region (Jizzax, Samarqand va Sirdaryo viloyatlari) 3 lot Davlat maktabgacha ta'lim muassasalari va tegishli xizmatlar uchun 5 068 ta bolalar stoli va 38 010 ta stul sotib olish 3-region (Qashqadaryo va Surxondaryo viloyatlari)   Ishtirokchilar oʻz takliflarini bitta yoki bir nechta lotga berishlari mumkin va har bir lot alohida koʻrib chiqiladi, baholanadi va har bir lot uchun alohida kontrakt tuziladi. 3.      Tanlov Jahon bankining 2016-yilning iyulida nashr etilgan va 2017-yil noyabrida va 2018-yil avgustida qayta koʻrilgan «IPF Qarz oluvchilari uchun xarid qoidalari»da bayon etilgan xalqaro tanlov xaridlari qonun-qoidalariga (“Xarid qoidalari”) asosan tanlov takliflarini talab qilish (RFB) yoʻli bilan amalga oshiriladi va Xarid qoidalarida belgilanganidek, barcha huquqiy vakolatga ega tanlov ishtirokchilari uchun ochiq. 4.      Huquqiy vakolatga ega boʻlgan manfaatdor tanlov ishtirokchilari qoʻshimcha maʼlumotlarni Tanlov hujjatlari bilan tanishib hamda Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi huzuridagi Maktabgacha taʼlim agentligining “Bolalarni erta yoshdan rivojlantirishni takomillashtirish” loyihasi koordinatori Dilshod Gafarovdan ish kunlarida ish vaqtida (Toshkent vaqti bilan 09:00 – 18:00) quyida koʻrsatilgan manzildan olishlari mumkin. 5.      Huquqiy vakolatga ega manfaatdor tanlov ishtirokchilari procurement.ecdp@gmail.com elektron pochtasiga yoki quyida berilgan manzilga yozma murojaatlarini yoʻllab, ingliz tilidagi tanlov hujjatlarining toʻliq toʻplamini bepul olishlari mumkin. Tanlov hujjatlari ishtirokchi tomonidan koʻrsatilgan elektron manzilga yuboriladi. 6.      Tanlov takliflari qoʻyida berilgan manzilga 2024-yilning 21-may kuni soat 15:00dan (Toshkent vaqti bilan) kechikmasdan yetkazib berilishi lozim. Kechikkan tanlov takliflari rad etiladi. Ustiga “ASOSIY TAKLIF” deb qayd etilgan tashqi konvertlar va ustiga “TEXNIK QISM” deb qayd etilgan ichki konvertlarni oshkora ochish tadbiri Ishtirokchilar tomonidan tayinlangan vakillar yoki qatnashish istagini bildirgan boshqa shaxslar ishtirokida 2024-yilning 21-may kuni soat 15:00da (Toshkent vaqti) quyida berilgan manzilda oʻtkaziladi. Ustiga “IKKINCHI KONVERT: MOLIYAVIY QISM” deb qayd etilgan barcha konvertlar ochilmasdan qoladi va ikkinchi oshkora ochish tadbiriga qadar Xaridorning masʼuliyati ostida saqlanadi. 7.      Barcha takliflarga xaridda ishtirok etish takliflarini taʼminlash kafolati ilova qilinishi shart: 1 lot 16,000 AQSH dollari (O’n olti ming AQSH dollari) 2 lot 12,000 AQSH dollari (O’n ikki ming AQSH dollari) 3 lot 10,000 AQSH dollari (O’n ming AQSH dollari)   8.      Eʼtiboringizni Xaridlar toʻgʻrisidagi Nizomga qaratamiz. Unga koʻra Qarz oluvchi Xarid gʻolibining benefitsiar huquqi toʻgʻrisida maʼlumotni “Tanlov hujjatlariga kiritilgan benefitsiar egalik huquqi toʻgʻrisidagi maʼlumotni oshkor qilish” shaklidan foydalangan holda, Kontrakt berilishi toʻgʻrisidagi xabarning bir qismi sifatida oshkor qilishi talab etiladi. 9.      Yuqorida qayd etilgan manzil: Loyihani amalga oshirish guruhi, Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligi huzuridagi Maktabgacha taʼlim agentligi. Oʻzbekiston Respublikasi, Toshkent sh., 100070, Amir Temur koʻch., 17, 2-qavat, 201-xona. Tel.: +99871 207 04 08 (ichki: 607). El. pochta:   procurement.ecdp@gmail.com Veb-sayt: www.mpe.uz

Вид сайта
Размер шрифта