“Tezroq kiyinsang-chi, eee” – bolasini bog‘chaga tayyorlayotgan onaning asabi tarang. Axir, kech qolishsa onani tarbiyachining e’tirozli nigohlari, ishxonada boshliqning zardasi kutadi. Bolakay esa bu shoshilish sababini hech tushunmaydi, nega uni onasi har kuni shunday olib ketadi, nega nuqul dakki eshitadi…
Yon atrofimiz, yaqinlarimiz va do'stlarimizning oilasida bu kabi holatlarni ko‘rgandirmiz, shunda ularni muhokama qilib, o‘z bolamizga baqirmaslikka qasam ichamiz. Vaqtlar o’tib qanday qilib farzandlarimizga ovozimizni ko'tarayotganimizni va hatto kamsitayotganimizni sezmay qolamiz. Buning o'rniga sizga quyidagi iboralarni ishlatishni taklif qilamiz. Ehtimol, siz nafaqat bola uchun, balki o'zingiz uchun ham yaxshi ish qilasiz:
“Ovqatingni yesang, syurprizim bor”
Bolalar do‘q-po‘pisalarni emas, balki o'yinlarni, kutilmagan sovg‘alarni yaxshi ko'radilar. "Ovqatni ye, aks holda bo‘ying o‘smaydi!" yoki "Agar shuni yemasang konfet yo‘q senga!" kabi mashhur tahdidlar vaqtincha yordam berishi mumkin, lekin siz farzandingiz bilan munosabatlarni murakkablashtirasiz, bola hamma vaziyatda do‘q kutadi, biror narsani qilmaslik ortida faqat jazo bor deb ongiga singdiradi.
“Bunday qilish kerak emas, chunki…”
Bolaga yuz marotaba suvni, chiroqni o‘chir deyishdan ko‘ra bir baqirganingiz afzal a? Ikki-uch marta qattiq urishsangiz bola aytganingizni qilishni boshlar, lekin tabiat resurslarini tejash kerakligini bola tushunmaydi, shunchaki suv va chiroq yoniq qolsa ota-onasidan gap eshitadi. Lekin sodda tilda bolaga tushuntirsangiz u yaxshiroq eslab qoladi.Masalan, suvni isrof qilsak u tugab qoladi, keyin nima ichamiz, qanday yuvinamiz degan mazmunda suhbatlashish ancha yaxshiroq.
“Orzular ushalganda…”
2-3 yoshdan katta bolalarni o'yin bilan aldab uxlatish qiyin. Farzandingiz nimaga qiziqishini bilsangiz, u bilan bog‘liq orzulari haqida gaplashing, hikoya to‘qib aytib bering, u qanchalik hayoliy narsa bo‘lsa ham. Bu bilan siz bolani dam olishga tayyorlaysiz va uni yoqimli tushlar ko‘rishiga sababchi bo‘lasiz. Bolalar hikoyalarni yaxshi ko'radilar va albatta onasining hikoyasiga ishonadilar.