2022-yil 16 noyabr, Toshkent. 14–16-noyabr kunlari O‘zbekiston poytaxtida bo‘lib o‘tgan Kichik yoshdagi bolalarga g‘amxo‘rlik va ta’lim berish bo‘yicha butunjahon konferensiyaning so‘nggi kunida 150 ga yaqin davlat vakillari UNESCOning Toshkent deklaratsiyasini qabul qilishdi.
Avvalroq O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev konferensiya delegatlariga aytgan qutlov nutqida shunday degan edi: “Bugungi konferensiya qizg‘in muhokama va fikr almashish ruhida o‘tib, yangi g‘oya va tashabbuslar, aniq takliflar va tavsiyalar ishlab chiqilishiga ishonchim komil. Konferensiya yakunida qabul qilinadigan Toshkent deklaratsiyasi bu boradagi birgalikdagi sa’y-harakatlarimiz uchun asos bo‘lib xizmat qilishi shubhasiz”.
Toshkent deklaratsiyasi 2030-yilgacha bo‘lgan davrda maktabgacha ta’limining xalqaro kun tartibini belgilashga qaratilgan. Ushbu hujjat konferensiya doirasidagi maslahatlashuv jarayoni orqali tayyorlangan va imzolangandan so‘ng BMTning oltita rasmiy tiliga tarjima qilinadi va UNESCOga a‘zo davlatlarga tarqatiladi.
“O‘zbekistonda UNESCOning 2022-yilni ta’limga safarbarlik yiliga aylantirish haqidagi qat’iy qaroridan kelib chiqib, dunyoga kuchli xabar yuborish imkoniyati mavjud. Toshkentda istiqomat qiluvchi jamiyatni – o‘z farzandlari haqida qayg‘uruvchi, ularga to‘g‘ri yo‘l ko‘rsatuvchi va ularga munosib e’tibor qaratuvchi jamiyat modelini belgilashimiz kerak”, — dedi voqeani sharhlar ekan UNESCOning Bosh direktori Odri Azule.
Kichik yoshdagi bolalarni tarbiyalash va taʼlim berish tizimini global oʻzgartirish strategiyasining bir qismi sifatida Toshkent deklaratsiyasida bir qator yetakchi tamoyillar belgilandi: oʻquv dasturlari va pedagogikaning sifati va dolzarbligini oshirish; barcha bolalar uchun teng va inklyuziv ta’lim xizmatlarini ta’minlash va favqulodda vaziyatlarda kichik yoshdagi bolalarni tarbiyalash va taʼlim berishga kirish huquqlarini himoya qilish va kafolatlash. Bu va boshqa qator vazifalar zamirida pedagog kadrlarni rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash, innovatsiyalarni keng joriy etish, sohani davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlash kabi fundamental omillar mujassam.
UNESCOning Toshkent deklaratsiyasining 2030-yilgacha boʻlgan Kichik yoshdagi bolalarni tarbiyalash va taʼlim berishni rivojlantirishning asosiy yoʻnalishlari – BMT Barqaror rivojlanish maqsadlariga erishishning muhim bosqichini belgilab bergan qoidalari imzolangan paytdan boshlab xalqaro tashkilotlar va ishtirokchi davlatlarning tegishli vazirliklari uchun qoʻllanmaga aylandi. Jahon hamjamiyatining 4.2-bandini amalga oshirishda shunday deyilgan: “2030 yilgacha barcha qizlar va o‘g‘il bolalar boshlang‘ich ta’limga tayyor bo‘lishlari uchun sifatli maktabgacha ta’limni rivojlantirish, parvarish qilish va kichik yoshdagi bolalar sifatli ta’lim tizimidan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lishlari joizdir”.