20 ta MTTda quyosh energiyasi bilan ishlaydigan qoʻl yuvish stansiyalari oʻrnatildi
“Mehribonlik korpusi” tomonidan 20 ta maktabgacha taʼlim tashkilotida quyosh energiyasi bilan ishlaydigan qoʻl yuvish stansiyalari oʻrnatildi Maktabgacha taʼlim tashkilotlarida (MTT) turli yuqumli kasalliklar patogenlari tarqalishining oldini olish maqsadida Maktabgacha taʼlim vazirligi va Mehribonlik korpusi loyihasi doirasida AQSH qishloq xoʻjaligi vazirligining (USDA) moliyaviy koʻmagi bilan uskunalar sotib olindi va Qoraqalpogʻiston Respublikasi va Surxondaryo viloyatidagi yigirmata MTT da (har bir viloyatda 10 tadan) quyosh panellari asosida kompleks qoʻl yuvish stansiyalarining montaj ishlari toʻliq yakunlandi. Ushbu qoʻl yuvish stansiyalari mazkur maktabgacha taʼlim tashkilotlarida taʼlim-tarbiya olayotgan 3 mingdan ziyod oʻquvchi uchun iliq oqar suvdan foydalanish imkonini beradi. Quyosh panellari asosida qoʻl yuvish stansiyalarini oʻrnatish bilan birga 48 nafar texnik xodim “Mehribonlik korpusi” dasturi doirasida yangi uskunalardan toʻgʻri foydalanish va ularga texnik xizmat koʻrsatish boʻyicha oʻqitildi.
Referendum oʻtkazuvchi komissiyalar aʼzolariga ayrim xarajatlar uchun kompensatsiya toʻlanadi
Prezident tomonidan imzolangan Qonun (OʻRQ–779-son, 16.06.2022-y.) bilan bir qator qonun hujjatlariga oʻzgartishlar kiritildi. “Oʻzbekiston Respublikasining referendumi toʻgʻrisida”gi Qonunga kiritilgan oʻzgartishlarga koʻra, referendumga tayyorgarlik koʼrish va uni oʻtkazishga doir barcha tadbirlarda fuqarolarning oʻzini oʻzi boshqarish organlaridan ham kuzatuvchilar qatnashish huquqiga egaligi belgilandi. Manfaatdor tashkilotlar, fuqarolar tashabbuskor guruhlari oʻz kuzatuvchilari toʻgʻrisida okrug komissiyalariga referendum oʻtkazilishiga kechi bilan 10 kun qolganida maʼlum qiladi (ilgari 15 kun edi). Shuningdek, kuzatuvchilar harbiy qismlarda, qamoqda saqlash va ozodlikdan mahrum etish joylarida tuzilgan referendum uchastkalariga borishi haqida referendum oʻtkazuvchi uchastka komissiyasini kamida 3 kun oldin xabardor qilishi kerak. Siyosiy partiyalarning aʼzolari, viloyat, tuman va shahar hokimlari, prokuratura organlarining, sudlarning mansabdor shaxslari, fuqarolarning tashabbuskor guruhi tarkibiga kiruvchi shaxslar referendum oʻtkazuvchi okrug va uchastka komissiyasining aʼzosi boʻlishi mumkin emas. Referendum oʻtkazuvchi komissiyalarning aʼzolariga referendumga tayyorgarlik koʻrish hamda uni oʻtkazishga doir xarajatlar smetasida koʻrsatilgan miqdorda transport, ovqatlanish xarajatlarining va boshqa xarajatlarning oʻrnini qoplash maqsadida kompensatsiya toʻlanadi. Referendum oʻtkazuvchi uchastka komissiyasining xatti-harakati va qarori ustidan qonunda belgilangan tartibda sudga shikoyat qilinishi mumkinligi belgilandi. Qonun bilan “Xalq deputatlari viloyat, tuman va shahar Kengashi deputatining maqomi toʻgʻrisida”gi Qonunga kiritilgan oʻzgartirishga koʻra, saylov okrugining hududi boshqa maʼmuriy-hududiy birlik tarkibiga oʻtkazilganda yoki uning hududida yangi maʼmuriy-hududiy birlik tashkil etilgan taqdirda ushbu saylov okrugidan saylangan deputatning vakolatlari saqlab qolinadi. Shuningdek, Saylov kodeksiga “Yangi tashkil etilgan maʼmuriy-hududiy birliklarda mahalliy Kengashlar deputatlari saylovi” hamda “Oʻzbekiston Respublikasining maʼmuriy-hududiy tuzilishi toʻgʻrisida”gi Qonunga “Maʼmuriy-hududiy tuzilish masalalari hal etilayotganda saylov okruglarining chegaralarini oʻzgartirish” moddalari kiritildi. Manba: OʻRQ–779-son, 16.06.2022-y.
Kompyuter va orgtexnikalarda ishlovchilar uchun mehnatni muhofaza qilish boʻyicha yoʻriqnoma
1. Kirish 1.1. Mehnatni muhofaza qilish - bu tegishli qonun va boshqa meʻyoriy hujjatlar asosida amal qiluvchi, insonning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat - salomatligi va ish qobiliyati saqlanishini taʻminlashga qaratilgan ijtimoiy-iktisodiy, tashkiliy, texnikaviy, sanitariya-gigiyena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari tizimidan iborat. 1.2. Har bir xodim, shu jumladan rahbarlar ishga qoʻyilishidan oldin mehnatni muhofaza qilish va ishni bexatar olib borish boʻyicha yoʻriqlardan oʻtkazilishi va ushbu haqida maxsus jurnalga qayd etilishi lozim. 2. Xavfsizlikning umumiy talablari 2.1. Kompyuter va orgtexnikalardan foydalanish uchun 18 yoshdan kichik boʻlmagan, ishga qabul qilinganda “Kirish” hamda ishni boshlashdan oldin “Ish joyida”gi mehnat muhofazasi boʻyicha yoʻriqnoma olgan shaxslarga ruxsat etiladi. 2.2. Kompyuter va orgtexnikalarda vaqtincha ish olib boradigan shaxslar ham mehnat muhofazasi boʻyicha yoʻriqnoma oladilar. 2.3. Kompyuter va orgtexnikalar bilan ish olib borishda har bir kishiga talab qilinadigan xona maydoni 6.0 metr kvadratdan, kub hisobidan esa 20 metr kubdan kam boʻlmasligi talab etiladi. 2.4. Kompyuter va opgtexnikalarda ishlash uchun ruxsat etilgan shaxslarga ish joylarida chekishlari (elektron sigaret) va ish vaqti davomida spirtli ichimliklar isteʻmol qilish maʻn etiladi. 2.5. Kompyuter va orgtexnikalarda ishlashga begona shaxslarga ruxsat etilmaydi. 2.6. Uskuna ishlashida sezilgan barcha nosozliklar haqida darhol uning xavfsiz ishlatilishi uchun javobgar boʻlgan shaxslarga xabar beriladi. 2.7. Yongʻin sodir boʻlganda kompyuter va orgtexnikalarni elektr qurilmalari uchun maxsus oʻt oʻchirgichdan foydalanish tavsiya etiladi. 3. Ish vakgida xavfsizlik talablari 3.1. Kompyuterda ishlaganda koʻzning koʻruvchi analizatorni toliqmasligi uchun koʻzdan kompyutergacha boʻlgan masofa 60-70 sm ni tashkil qilishi lozim. 3.2. Nam qoʻllar bilan kompyuter va orgtexnikalarda ishlash man etiladi. 3.3. Ish jarayonida diqqatni bir joyga jamlash va boshqalarni ham chalgʻitmaslik lozim. 3.4. Sakkiz soat ish kunida xodimlarning uzluksiz ish vaqti har 45-50 daqiqadan soʻng 10-15 daqiqalik tanaffuslar bilan davom etishi lozim. 3.5. Kompyuter va orggexnikalar bilan ishlaganda ish va dam olish vaqtlari davomiyligi bajarilayotgan ishning uzluksizligi va xarakteriga sozlanadi. 3.6. Uzluksiz ravishda maʻlumotlar kiritish, programmalar tuzish, ekrandagi maʻlumotlarni oʻqish, videomonitor bilan ishlash jarayonida esa kunlik ish davomiyligi 4 soatdan oshmasligi lozim. Ish kunining qolgan vaqti boshqa ishlar bilan shugʻullanish uchun sarf etilishi lozim. 3.7. Operator oʻzini yomon his qilganda darhol, ishni toʻxtatishi va bevosita oʻz boshligʻini bu haqda ogohlantirishi va lozim boʻlgan tibbiyot xodimiga murojaat qilishi lozim. 4. Avariya holatida xavfsizlik talablari 4.1. Kompyuter va orgtexnikalarda ishlayotganda begona tovush chiqqanda, avariya holatlari yuzaga kelganda yoki sababsiz oʻchib qolganda quyidagi ishlarni amalga oshirish talab etiladi: -ishni darhol toʻxtatish; - axborot kommunikasiya texnologiyalari va axborot xavfsizligi boshqarmasi mutaxassisiga xabar berish. 4.2. Insonlar bilan baxtsiz hodisa sodir boʻlganda, ularga birinchi tibbiy yordam koʻrsatish choralarini koʻrish va bevosita oʻz boshligʻiga xabar berish. 5. Ishni tugatishda xavfsizlik talablar 5.1. Kompyuter va orgtexnikalarni elektr manbaidan ajratiladi (printer, prosessor, monitor). 5.2. Ish joyi tartibga keltiriladi. 5.3. Ish kuni davomida aniqlangan barcha nosozliklar haqida bevosita oʻz boshligʻiga xabar berish talab etiladi. 6. Yoʻriqnomani bajarmaganlik uchun javobgarlik 6.1. Xodimlar xavfsiz mehnatni tashkil qilish uchun ushbu yoʻriknomada koʻrsatilgan talablar va texnika xavfsizligi qoidalarni bajarishlari shart. 6.2. Ushbu yoʻriqnomani bajarmagan shaxslar ichki mexnat tartibi qoidalariga muvofiq intizomiy javobgarlikka tortiladilar.
Ushbu yoʻriqnoma Oʻzbekiston Respublikasining 2009-yil 30-sentyabrdagi “Yongʻin xavfsizligi toʻgʻrisida”gi OʻRQ-226-son Qonuni hamda Vazirlar Maxkamasining 2020-yil 20-oktyabrdagi “Yongʻin xavfsizligi qoidalarini tasdiqlash toʻgʻrisida”gi 649-son qarori asosida ishlab chiqilgan. Vazirlik binosining barcha qavatlari xizmat, maishiy va yertoʻla xonalari yongʻin xavfsizligi uchun masʼul shaxslar Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha taʼlim vazirining 2020-yil 17-noyabrdagi №182-son buyrugʻiga asosan javobgar etib belgilangan. Har bir xodim, shu jumladan yongʻin xavfsizligi uchun masʼul shaxslar mazkur yoʻriqnomani bilishlari hamda undagi qoʻyilgan talablarga qatʼiy amal qilishlari shart. Maktabgacha taʼlim vazirligi binosi xizmat, maishiy va yertoʻla xonalarida yongʻin kelib chiqish oldini olish maqsadida quyidagilar taqiqlanadi: binoning xizmat, maishiy, yertoʻla xonalari va yoʻlaklarida chekish, spirtli ichimliklar ichish; barcha turdagi elektr qurilmalarni (yoritish chiroqlari, televizor, kompyuter, orgtexnikalar va h.k) ish kuni yakunlangandan soʻng elektr manbaidan ajratmaslik; nosoz elektr qurilmalaridan foydalanish, elektr uzatuvchi simlarni yengil alangalanuvchi turkimiga kiruvchi materiallar bilan yopib qoʻyish; yongʻinni oʻchirishning birlamchi vositalari xususiyatlari, yongʻindan himoya qilishning texnik vositalari va ulardan foydalanish, shuningdek, yongʻinni oʻchirishda texnika xavfsizligi talablarini bilmaslik; bino yertoʻla yoʻlaklarida va jihozlar saqlash uchun belgilangan maxsus xonalardan tashqari joylarda portlovchi, yengil alangalanuvchi yoqilgʻi maxsulotlari va materiallarni saqlash; ishlar boshqaruvchisi yoki vazirlik yongʻin xavfsizligi uchun masʼul shaxs bilan kelishilmagan holda chilangarlik (gaz, elektr) ishlarini olib borish; ish kuni yakunlanganidan soʻng eshiklarni berkitib, xizmat xona kalitlarini qoʻriqlash xizmati xodimiga topshirimaslik. 5. Vazirlikning har bir mansabdor shaxs (ishchi) xodimlari yongʻin yoki yonish alomatlari (elektr simlari qisqa tutushuv hidi, tutun bosishi va h.k) aniqlanganda quyidagilarga majburlar: bu haqda darhol (aloqa vositasi yordamida) 882 raqami orqali Ishlar boshqaruvchisiga yoki 884 raqami orqali favqulodda vaziyatlarning oldini olish va oqibatlarini bartaraf etish boʻyicha mutaxassisga xabar berish (deraza va eshiklarni yopish); imkoniyat darajasida odamlarni evakuatsiya qilish, moddiy tovar boyliklarini asrash va birlamchi yongʻin oʻchirish vositalaridan foydalanib yongʻinni oʻchirish; yongʻin oʻchogʻini qurshab olishning imkoni boʻlmasa evakuatsiya rejasiga asosan binoni tark etish; zarur boʻlgan hollarda 101 raqami orqali tez tibbiy yordam xizmatini chaqirishga. Xonaning yongʻin xavfsizligi uchun javobgar shaxslarning majburiyatlari 6. Xonaning yongʻin xavfsizligi uchun javobgar shaxslar quyidagilarga majburlar: xonada mansabdor shaxslarning yongʻin xavfsizligi talablariga rioya qilishlarini nazorat qilish; ish kuni yakunlanganidan soʻng mansabdor shaxslardan ish joylarini yonuvchi materiallardan tozalash va elektr asboblarining (kompyuter va orgtexnikalarni) tarmoqdan uzilishini talab qilish; yongʻinga olib kelishi mumkin boʻlgan yongʻin xavfsizligi meʼyorlarining buzilganligi haqida muassasa (tashkilot) rahbariyatini xabardor qilishga. 7. Ushbu yoʻriqnomani bajarmagan shaxslar ichki mexnat tartibi qoidalariga muvofiq intizomiy javobgarlikka tortiladilar.
Xodimlar uchun mehnatni muhofaza qilish boʻyicha “davriy” yoʻriqnoma
1. Kirish 1. Mehnatni muhofaza qilish - bu tegishli qonun va boshqa meʻyoriy hujjatlar asosida amal qiluvchi, insonning mehnat jarayonidagi xavfsizligi, sihat-salomatligi va ish qobiliyati saqlanishini taʻminlashga qaratilgan ijtimoiy-iktisodiy, tashkiliy, texnikaviy, sanitariya-gigiyena va davolash-profilaktika tadbirlari hamda vositalari tizimidan iborat. 1.1. Har bir xodim, shu jumladan rahbarlar ishga qoʻyilishidan oldin mehnatni muhofaza qilish va ishni bexatar olib borish boʻyicha yoʻriqlardan oʻtkazilishi va ushbu haqida maxsus jurnalga qayd etilishi lozim. 1.2. Xodimlar oʻzlarining malakasi va ish stajidan qatʻiy nazar, mehnatni muhofaza qilish va xavfsizlik texnikasi boʻyicha ish joyida “Dastlabki” va har 6 oydan oshib ketmagan muddatda “Davriy” yoʻriq oladilar. 2. Xavfsizlik boʻyicha umumiy talablar. 2.1. Mehnatni muhofaza qilish, xavfsizlik texnikasi, yongʻin xavfsizligi boʻyicha yoʻriqnoma talablariga, ichki mehnat tartibi qoidalariga rioya qilishi shart. 2.2. Shaxsiy gigiyena qoidalarini bilishi va unga amal qilishi lozim. Ish joyida chekish, spirtli ichimliklar isteʻmol qilish maʻn etiladi. 2.3. Kompyuter va boshqa texnik jihozlarni ishga tayyorlash tartibi, ularni sozligini va butligini tekshirish usullarini bilishi lozim. 2.4. Zaxira chiqish yoʻllarini hamda ish vaqtida va favqulodda vaziyat sodir boʻlganda hududda harakatlanish yoʻnalishlarini bilishi lozim. 2.5. Har bir xodim ish joyini mehnat muhofazasi, elektr xavfsizligi meʻyoriy talablari asosida tashkil qilishi, oʻziga topshirilgan texnika qurilmalarini saranjom va ozoda saqlashi shart. Kompyuterlar, printerlar va boshqa orgtexnik vositalar murakkab elektron qurilma va mikroprosessorlardan tuzilganligini inobatga olgan holda, ulardan nihoyatda ehtiyotkorlik bilan foydalanish talab etiladi. Kompyuterlarni yaxshi oʻrganmay ishlatish, biriktiruvchi kabellarni notoʻgʻri ulash elektr toki bilan ogʻir jarohatlanishga olib kelishi, apparatlarning kuyishiga sabab boʻlishi mumkin. 2.6. Ish stollari, shaxsiy kompyuter toza boʻlishi, ish joyida ortiqcha qogʻoz, ishga taʻluqli boʻlmagan buyumlar, ovqat qoldiqlari boʻlmasligi lozim. 3. Ish boshlashadan oldin amal qiladigan xavfsizlik talablari. 3.1. Ish boshlashdan oldin xodim oʻz ish joyini tekshirib, uni yetarli darajada yoritilganligiga va narsalar bilan toʻsib qoʻyilmaganligiga ishonch hosil qilish zarur. 3.2. Elektr tarmogʻiga ulangan rozetka, vklyuchatellar sozligini, kompyuterni elektr taʻminoti tarmogʻiga himoyalangan elektr uzaytirgich orqali ulanganligini tekshirish lozim. 3.3. Yongʻinga qarshi vositalarning mavjudligini va sozligini tekshirish kerak. 4. Ish vaqtida amal qiladigan xavfsizlik talablari. 4.1. Ish jarayonida xodim barcha xavfsizlik talablariga rioya qilishi shart. 4.2. Ishchi oʻrinlarini toza va ozoda saqlashi lozim. 4.3. Kompyuter va nusha koʻpaytirish uskunalari oʻrnatilgan xonalardagi pol, stollar har kuni xoʻl latta bilan artib turilishiga eʻtibor berishi kerak. 4.4. Jihozlarning soz, ish holatida boʻlishi ustidan nazorat olib borishi, harakatdagi mexanizm va texnikalarning harakatlanuvchi joylariga, kuchlanishdagi elektr simlarga tegmasligi lozim. 4.5. Ish jarayonida ehtiyotkor boʻlishi, notanish boʻlgan uskuna va texnik vositalarni texnik yoʻriqnomasi bilan tanishib chiqmasdan, ularni ishlatmaslik kerak. 4.6. Oʻzini yomon his qilganda ishni toʻxtatishi, ish oʻrnini xavfsiz holatga keltirishi, rahbariyatni ogoh qilishi va yordam uchun shifokorga murojaat qilishi kerak. 4.7. Xonalarda kompyuterlar shunday joylashtirilishi kerakki, monitorning orqa va yon taraflariga xodimlar 0,5 metrdan yaqin masofaga kelishiga yoʻl qoʻyilmaslik lozim. 4.8. Kompyuter texnikasida ishlashda quydagi xavfsizlik texnikasi qoidalariga rioya qilish kerak: - stulning balandligi unda oʻtirib ishlovchiga shunday moslashtirilishi kerakki, uning koʻzlari monitor ekranining yuqori qismiga toʻgʻri kelsin; - monitor bilan operator koʻzlari orasidagi masofa 60-70 sm boʻlishi kerak; - kompyuterda uzoq muddat ishlash natijasida bosh aylanishi, koʻngil ozishini oldini olish maqsadida har soatda 10-15 daqiqa dam olish kerak, bunda monitor qarshisida oʻtirmaslik tavsiya etiladi; - kompyuterda ishlayotganda bukchaymasdan, oldinga salgina engashgan holda toʻgʻri oʻtirish hamda tirsak va tizzalarning bukilish burchaklari kattaligi 90 gradusdan kam boʻlmasligi kerak; - kompyuterdan odatdagidan tashqari ovoz chiqsa, quygan hid sezilsa yoki oʻz- oʻzidan oʻchib qolsa, elektr rozetkadan uzib, “Texnik xizmat koʻrsatish” muhandislariga zudlik bilan murojaat qilish lozim; - kuchlanish oʻzgarib tursa yoki elektr toki oʻchib qolsa, kompyuterni tarmoqdan uzib qoʻyish lozim. 4.9. Kompyuterlarda ishlash vaqtida quydagilar qatʻiyan man etiladi: - kompyuterda ishlash qoidalari bilan tanishmasdan ishlash; - kompyuterni birikturuvchi kabellarning oʻrnini oʻzgartirish; - monitor, prosessor va klaviaturaning ichini ochish; - prosessorni oʻchirgandan keyin darhol uni qayta yoqish (qayta yoqish uchun kamida 3 daqiqa kutish lozim); - nam kiyim yoki kir va xoʻl qoʻllar bilan ishlash; - kompyuter yoqilmagan boʻlsa, klaviatura tugmalarini bosish; - kompyuter texnikasi joylashgan xonalarda ovqatlanish. 5. Avariya holatida xavfsizlik talablari. 5.1. Ish jihozlarning nosozligini aniqlanganda va ish jarayonida avariya holatlari sodir boʻlganda xodim quydagilarni bajarishi zarur: - ishni toʻxtatishi; - zudlik bilan rahbariyatni ogohlantirishi hamda avariya holatini bartaraf qilishga kirishishi; - xodimlar bilan baxtsiz hodisa sodir boʻlganda zudlik bilan tibbiy punktga xabar berishi hamda ular kelguncha qadar birinchi tibbiy yordam koʻrsatishi, rahbariyatni ogohlantirishi. 6. Elektr jihozlar bilan ishlaganda xavfsizlik qoidalari. 6.1. Elektrjihozlarni ishlatish paytida maʻn etiladi: - nosoz elektr toki bilan ishlovchi jihozlarni va izolyasiyasi ketgan elektr sim va kabellarni ishlatish; - buzuq rozetka, rubilnik va boshqa elektr anjomlardan foydalanish; - elektr choynak va boshqa qiziydigan anjomlarni tagiga qoʻyiladigan issiqni izolyasiya qiladigan jihozsiz ishlatish; - elektr щit oldiga yonuvchi modda va materiallarni qoʻyish; - arxivlarda elektr isituvchi anjomlarni ishlatish va shtepsel rozetkalarni oʻrnatish. 6.2. Elektr jihozlar bilan ishlaganda ehtiyotkorlik choralarini koʻrish. 6.3. Elektr toklarini boʻlib beradigan shkaflar (elektroщit) eshigini ochish, yuqori quvvatli tok bor joylarda ish olib borish faqat maxsus vakolatli bor shaxsgagiga ruxsat etiladi. 6.4. Elektr jihozlar faqat maxsus vakolatga ega shaxs tomonidan taʻmirlanishi kerak. 6.5. Elektr jihozlardagi barcha aniqlangan kamchiliklar boʻyicha darhol maxsus vakolatga ega masʻul shaxsga xabar berish kerak. 6.6. Bitta elekt uyaga (rozetka) faqt bitta jihozni ulash kerak. 6.7. Ish tamom boʻlganidan soʻng, barcha elektr jihozlarni oʻchiring. 7. Yongʻin xavfsizligi talablari boʻyicha. 7.1. Har bir shaxs yongʻin chiqqanda yoki uning alomatlari paydo boʻlganda (harorat koʻtarilishi, tutun chiqishi va x.k.) quydagi ishlarni bajarish zarur: - darhol muassasa rahbariga va keyin zaruriyat boʻlsa telefon orqali yongʻin oʻchirish hizmatiga (shunda obʻyekt manzili, yongʻin chiqqan joy va familiyani aytish zarur) xabar berish. - imkoniyat boricha odamlarni evakuasiya qilish, yongʻinni oʻchirish va moddiy qimmatliklarni saqlash boʻyicha choralar koʻrish. 7.2. Yongʻin chiqqan joyga yetib kelgan yongʻin xavfsizligi boʻyicha javobgar shaxslar quydagi ishlarni bajarish zarur: - rahbariyatni, javobgar navbatchini xabardor qilish; - odamlar hayotiga xavf tugʻilgan holatda darhol ularni qutqarishni tashkil qilish; - yongʻinga qarshi oʻchirish sistemalarni ishga tushishini tekshirish; - zaruriyat boʻlganda elektrenergiyani oʻchirish (yongʻin xavfsizligi boʻyicha sistemalardan tashqari) gaz, suv kommunikasiyalarni yopish, shu va qoʻshni xonalardagi ventillyasiya qilish sistemalarni ishini toʻxtatish; - binodagi, yongʻin oʻchirish bilan bogʻliq boʻlgan ishlardan tashqari, barcha ishlarni toʻxtatish; - yongʻin chiqqan joydan oʻt oʻchirishda qatnashmayotgan xizmatchilarni chiqarib qoʻyish; - oʻt oʻchirish xizmati kelguncha yongʻin oʻchirish boʻyicha barcha ishlarni boshqarib borish; - yongʻin oʻchirishda qatnashayotgan odamlarni texnika xavfsizligi talablariga rioya qilishlarini taʻminlash; - yongʻin oʻchirish bilan birga moddiy qimmatliklarni evakuasiya va himoya qilish ishlarini tashkil qilish; - oʻt oʻchirish komandasini kutib olish va yongʻin chiqqan joyiga boradigan eng yaqin yoʻlni koʻrsatishda yordam berish. 7.3. Yongʻin oʻchirishda yonib turgan joyga yongʻin oʻchiradigan moddalarni sepish yoʻli bilan amalga oshirish kerak. 7.4. Muassasada yongʻin oʻchirish uchun kukunli (poroshokli) oʻt oʻchirgichlar mavjud. Ular bilan qattiq narsalar, suyuqliklar, gaz, kuchlanishi 1000 voltgacha boʻlgan elektruskunalarini oʻchirish mumkin. Yongʻin oʻchirish uchun oʻt oʻchirgichni xalqasi uziladi va dastag bosiladi, bunda oʻt oʻchirgichning kukun chiqaruvchi teshigidan kukun 0,5-1,0 m masofadan yongʻinga sepiladi. Yongʻin oʻchirish paytida oynalarni ochish, ventillyasiyani yoqish man etiladi, chunki bu yongʻinni tez rivojlanishiga olib keladi. 7.5. Elektr toki kuchlanishida boʻlgan anjomlarda chiqqan yongʻinni suv va koʻpikli oʻt oʻchirgichlar bilan oʻchirish katʻiyan man etiladi. 7.6. Ishlatilgan va nosoz oʻt oʻchirgichlarni yongʻinga tashash mumkin emas, chunki bu oʻt oʻchirgichlarning portlashiga olib kelishi mumkin. 7.7. Yongʻin oʻchirish paytida yongʻin bilan binodan chiqish joylari toʻsib qoʻyilmaganligiga karab turish zarur. 7.8. Yongʻin oʻchirilgandan keyin xonalarni tutundan tozalash maqsadida havosini almashtirish kerak. 8. Yoʻl xarakati qoidalari boʻyicha. 8.1. Katta yoʻlning chekkasidagi maxsus yoʻlakchadan yurish, yoʻlakcha boʻlmagan joyda qarama-qarshi yoʻnalish boʻyicha yoʻlning chetidan yuring. 8.2. Yoʻlni faqat maxsus ajratilgan joydan kesib oʻting. Yoʻlning bir chetidan ikkinchi chetiga oʻtishda yer osti yoʻllaridan (tonnel) va temir yoʻllarni kesib oʻtishda koʻpriklardan yoki maxsus joylardan foydalaning. 8.3. Yoʻlni kesib oʻtishgda albatta xavfsizlikka ishonch xosil qilingandan soʻng xarakat qiling (birinchi chap tomonga, transport yoʻqligiga ishonch hosil qilganingizdan soʻng xarakat qiling va yoʻlning oʻrtasiga borganingizdan keyin oʻng tomonga qarang va transport yoʻqligiga ishonch hosil qilganingizdan soʻng xarakat qiling). 8.4. Yaqinlashayotgan transportni oldidan yugurib oʻtish man etiladi. 8.5. Relsda xarakat qiladigan transportni oldi tomonidan, boshqa transportlarni esa orqa tomonidan aylanib oʻting. 8.6. Yoʻlni kesib oʻtayotganda yoʻlovchilar uchun moʻljallangan svetoforni faqat yashil chirogʻi yonganda xarakat qiling. 8.7. Avtobus, tramvay, trolleybusni faqat maxsus toʻxtash joylarida (bekatda) ular boʻlmasa yoʻl chetidagi yoʻlakchada (yoʻl chetidagi) kuting. 8.8. Transport vositalariga chiqishda va tushishda faqatgina transport vositalari toʻxtaganidan soʻng amalga oshiring. 8.9. Xizmat safarlariga borganda yoʻl xarakati xavfsizligi qoidalariga rioya qatʻiy rioya eting. 9. Ish joylarida quyidagilar maʻn etiladi. 9.1. Koʻngilsiz hodisalarni oldini olish maqsadida quyidagilar taqiqlanadi: - ish joyida spirtli ichimliklar isteʻmol qilish va ishga mast holatda kelish; - binoning qavatlari orasidagi zinapoyalardan yugurib chiqish va yugurib tushish; - har qanday elektr ishlarini amalga oshirish; - xonalarda qoʻlbola elektr jihozlardan foydalanish; - ish joylarida tamaki maxsulotlarini (elektron sigaret) chekish. 10. Ish tamomlangandan soʻng amal qiladigan xavfsizlik talablari. 10.1. Ish yakunida xodim quyidagi ishlarni bajarishi lozim: - barcha texnik jihozlarning oʻchirilganligiga ishonch hosil qiling; - ish oʻrnini, jihozlarni tozalang va joy-joyiga qoʻyib, tartibga keltiring; - xonadagi elektr yoritqichlarni oʻchiring; - ish jarayoni davomida aniqlangan kamchiliklarni rahbariyatga maʻlum qiling. 11. Yoʻriqnomani bajarmaganlik uchun javobgarlik. 11.1. Xodimlar xavfsiz mehnatni tashkil qilish uchun ushbu yoʻriknomada koʻrsatilgan talablar va texnika xavfsizligi qoidalarni bajarishlari shart. 11.2. Ushbu yoʻriqnomani bajarmagan aybdor shaxslar ichki mexnat tartibi qoidalariga muvofiq intizomiy javobgarlikka tortiladilar.
Avvalroq, Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha taʼlim vazirligining koʻkrak nishoni nomini, tavsifini, guvohnomasini va koʻkrak nishoni dizaynini yaratish boʻyicha tanlov eʼlon qilingan edi. Joriy yilning 23-iyun kuni tanlov gʻoliblarini aniqlash boʻyicha Tashkiliy qoʻmitaning yigʻilishi boʻlib oʻtdi. Unda qayd etilishicha, eʼlon boʻyicha 5 nafar fuqarodan koʻkrak nishonining nomi boʻyicha va 10 nafar fuqarodan koʻkrak nishonining dizayni boʻyicha takliflar kelib tushgan. Tashkiliy qoʻmita aʼzolari tomonidan ikki yoʻnalish boʻyicha fuqarolardan kelib tushgan takliflarning har biri birma-bir koʻrib chiqildi. Qoʻmita aʼzolari koʻkrak nishonini nomi boʻyicha kelib tushgan takliflarga bir ovozdan eʼtirozlar bildirib, nomunosib deb topdi. Shundan soʻng ikkinchi yoʻnalish koʻkrak nishoni dizayni boʻyicha kelib tushgan 10 ta hujjatning eng munosibiga ovoz berilib, 3 ta hujjat ajratib olindi. Ammo qoʻmita aʼzolari tomonidan qayta muhokama qilish taklif qilindi. Yigʻilish yakuniga koʻra, tanlov boʻyicha fuqarolardan kelib tushgan takliflar bir ovozdan maʼqullanmaganligi sababli tanlov gʻoliblari aniqlanmagan deb topildi.
Hamkorlik shartnomasi imzolandi
Parijga tashrif chogʻida Maktabgacha taʼlim vazirligi va Inklyuziv taʼlim milliy instituti oʻrtasida inklyuziv taʼlim sohasida tajriba almashish maqsadida hamkorlik shartnomasi imzolandi. Fransiyaning Inklyuziv taʼlim milliy instituti imkoniyati cheklanganlar uchun taʼlim siyosatini amaliy amalga oshirish bilan shugʻullanadi. Institutning asosiy faoliyati inklyuziv taʼlim, ijtimoiy va kasbiy integratsiyaga yoʻnaltirilgan boʻlib, uch yoʻnalishda amalga oshiriladi: kadrlar tayyorlash, resurslar, ilmiy tadqiqotlar. Shuningdek, ushbu tadbir davomida hamyurtlarimiz Parij moda akademiyasining bitiruvchilariga diplomlarni topshirish marosida ishtirok etdi.
Agentlik tizimidagi lavozimlar uchun belgilangan malaka talablari
Hurmatli fuqaro! Xodimlarni ishga qabul qilishda tanlov asosida saralab olishtartibi toʻgʻrisidagi nizom 50-son buyruq Tanlov Nizomi.pdf Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligihuzuridagi Maktabgacha taʼlim agentligi tizimi xodimlari asosiylavozimlarining malaka tavsiflarini toʻgʻrisida Малака талаби янгиси 124-сон.pdf Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vazirligihuzuridagi Maktabgacha taʼlim agentligining 2023-yil 9-oktabrdagi124-son buyrugʻiga kiritilgan oʻzgartirish va qoʻshimchalar toʻgʻrisida 24-малака талаби ўзгариш 2024.pdf
Taʼlim yoʻnalishida xalqaro uchrashuv boʻlib oʻtdi
Kuni kecha Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha taʼlim vazirligi binosida vazir oʻrinbosari Uzoqboy Begimkulov va Belarus Respublikasidagi respublika kasb-hunar taʼlimi instituti professori Arkadiy Shklyar oʻrtasida uchrashuv boʻlib oʻtdi. Uchrashuv jarayonida vazirlikning bir qator boshqarma boshliqlari hamda Xorazm viloyati hokim oʻrinbosari ishtirok etishdi. Uchrashuv davomida vazirlik vakillari Oʻzbekistonda Maktabgacha taʼlim vazirligining tashkil etilishi tarixi va Oʻzbekistonda maktabgacha taʼlimning hozirgi holati haqida qisqacha maʼlumot berishdi. Suhbat davomida belaruslik hamkorlarning diqqat markazida Oʻzbekiston hukumati tomonidan ushbu tizimga qaratilayotgan alohida eʼtibor boʻldi, mehmonlarning taʼkidlashicha, maktabgacha taʼlim tizimini alohida tizim qilib shakllantirilishi natijasida 5 yil davomida rekord darajadagi maktabgacha taʼlim tashkilotlarining koʻpayishi va qamrovning oshishiga sabab boʻlgan. Bu albatta tahsinga sazovorligi mehmonlar tomonidan aytib oʻtildi. Shu bilan birga Oʻzbekistondagi maktabgacha taʼlimni rivojlantirishga oʻz hissalarini qoʻshish yoʻlida qilinayotgan harakatlaridan xursandliklarini bildirishdi. Uchrashuv davomida Arkadiy Shklyar Xorazm viloyati, Urganch shahrida 140 gektar maydonda barpo etilishi rejalashtirilayotgan “Aqlli hudud”ning qurilish loyihasi haqida soʻzlab berdi. Belorus vakili Arkadiy Shklyar taʼkidlaganidek, “Aqlli hudud”ning asl maqsadi, hayot davomida taʼlim tizimini tashkil etishda turli xil taʼlim muassasalari va tashkilotlari (bolalar bogʻchalari, maktablar, kollejlar, markazlar, universitetlar va boshqalar) ning faoliyatini yaxlit bitta ekotizimga aylantirishdir. Ayni kunlarda ushbu taʼlim tizimlari deyarli bir-biri bilan bogʻliq emas, ammo Oʻzbekistondagi barcha taʼlim tizimlarida standartlashtirilgan taʼlim dasturlari olib boriladi. Yangi ekotizim mavjud ekotizimni yoʻq qilmasdan, balki uni rivojlantirib, taʼlim tashkilotlariga, ish beruvchilarga va oʻquv jarayonining boshqa ishtirokchilariga yangi vazifalarni taklif qiladi. Shu bilan birga, raqamli texnologiyalar shaxs, iqtisodiyot va taʼlim tizimini rivojlantirishning asosiy muammolariga muvofiq ishlab chiqilishi kerak boʻlgan taʼlim-tarbiya tizimidagi sezilarli oʻzgarishlarga erishiladi hamda taʼlimga tayyorgarlikning sifati, mavjudligini oshirish vazifalarining ustuvor xususiyatiga ega boʻlgan tegishli rivojlanish dasturlarini ishlab chiqadi. Shuningdek, ushbu taʼlim kompleksi ichida 1500 oʻrinli zamonaviy maktabgacha taʼlim tashkilotini qurish rejalashtirilgan. Ushbu maktabgacha taʼlim tashkilotining oʻziga xosligi shundan iboratki, maktabgacha taʼlim tashkilotining asl modelini amalga oshirishda, tarbiyalanuvchilar uchun ijtimoiy innovatsiyalar, raqamli texnologiyalar, STEM-taʼlim boʻyicha innovatsion dasturlarni ishlab chiqish va natijada “oʻrganishni oʻrgatish”ga qiziqishni ragʻbatlantirishga qaratilgan. Taʼlim jarayonida yuqori sifatni taʼminlash uchun quyidagi sharoit yaratish maqsadga muvofiqligi belgilangan, yaʼni: - “ Meta10I ” bolalarni oʻqitishning ilmiy - uslubiy tizim modelini bolaning qiziqishiga koʻra uning aql-idrokini rivojlantirish va tarbiyalanuvchilarning yuqori darajadagi bilim faoliyati, motivatsiyasini shakllantirish, undan foydalanish boʻyicha uslubiy tavsiyalarni joriy etish; -interaktiv treninglar, seminarlar, muhokamalar va munozaralarni tashkil etish, oilaviy tarbiyada muvaffaqiyatli tajriba almashish boʻyicha davra suhbatlarini oʻtkazish orqali ota-onalarning psixologik-pedagogik mahoratini ularning talab va qiyinchiliklarini inobatga olgan holda oshirishni taʼminlash. Shu bilan birga, “Bolalar va yoshlar uchun qoʻshimcha taʼlim majmuasi” taqdimoti oʻtkazildi. Ushbu majmuada nafaqat oʻtmishning, balki kelajakda foydali boʻlgan texnologiyalar, kasblar zamonaviy yutuqlarning ham oʻrganilishi haqida aytib oʻtildi. Bundan tashqari, majmuada bolalarning yanada chuqur va ilgʻor bilimlarga ega boʻlishi, foydali koʻnikmalarga hamda jamoada ishlash qobiliyatini rivojlantirilishiga alohida eʼtibor berilishi taʼkidlandi. Bu oʻzaro chambarchas ijtimoiy-madaniy majmua ota-onalar va mahalliy hamjamiyat, shuningdek madaniyat, sogʻliqni saqlash, sport, dam olish va boshqa ijtimoiy sohalar bilan hamkorlikda amalga oshirilishi rejalashtirilganligi bilan ahamiyatlidir.Majmua tarkibida koʻplab tarmoqlarning mavjudligi ayni muddaodir, chunki unda bolaning tashabbuskorligi, ijodiy fikrlash va nostandart yechimlarni topish qobiliyati, professional yoʻlni tanlash qobiliyati, oʻqish uchun butun hayot davomida izlanishdan toʻxtamaslik kabi ijobiy xislatlari shakllantiriladi.Uchrashuv yakunida tomonlar loyiha qurilishini koʻrib chiqishga kelishib oldilar va mazkur “Aqlli hudud” loyihasi Oʻzbekiston Respublikasi rahbariyati tomonidan maʼqullangandan soʻng, “Aqlli hudud”da maktabgacha taʼlim tashkilotini barpo etilishida, belaruslik hamkorlar texnik topshiriqlar boʻyicha oʻz tavsiyalarini berishlarini maʼlum qilishdi.Maktabgacha taʼlim vazirligi
Maktabgacha taʼlim vaziri boshchiligidagi delegatsiya taʼlimni oʻzgartirish boʻyicha boʻlib oʻtayotgan dastlabki Sammit doirasida YUNESKO tomonidan “14-16-noyabr kunlari Toshkent shahrida boʻlib oʻtadigan «Kichik bolalarni taʼlim va tarbiyalash boʻyicha II-Jahon konferensiyasi”ga bagʻishlangan rasmiy ziyofat tashkil etildi. Unda YUNESKO bosh direktori oʻrinbosari Stefani Janinni, “Lego foundation” jamgʻarmasi direktori Ann-Birgitte Albreksen, xalqaro tashkilotlar vakillari, 35 nafardan ortiq YUNESKOga aʼzo davlatlarning taʼlim vazirlari ishtirok etdi. Tadbirda Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha taʼlim vaziri Agrippina Shin, shuningdek, bosh boshqarma boshligʻi Shahnoza Mirziyoyeva ishtirokchilarga xalqaro konferensiyaga tayyorgarlik koʻrilayotgani haqida maʼlumot berib, barchani Toshkent shahrida boʻlib oʻtadigan anjumanda bevosita ishtirok etishga taklif qildi. YUNESKOga aʼzo davlatlar vakillari, xalqaro tashkilotlar rahbarlari Oʻzbekistonda maktabgacha taʼlim sohasida amalga oshirilayotgan ijobiy oʻzgarishlarni yuqori baholadi va boʻlajak konferensiyada oʻz delegatsiyalarining ishtirok etishiga qiziqish bildirdilar.